Sociale inclusie statushouders via vechtsport

Het NIVM heeft jarenlange ervaring in het aanspreken en begeleiden van uiteenlopende doelgroepen. Hierbij maakt ze gebruik van de aantrekkingskracht en pedagogische mogelijkheden van de vechtsporten. Voor statushouders hebben we via verschillende programma's en projecten al het verschil mogen maken. In de zomermaanden zijn we bezig geweest samen met COA Nederland, Mulier Instituut, KC Sport, AZC's en vechtsport docenten om het initiatief 'Integrational martial arts: the ‘DO’ to inclusion' op te tuigen.

Uit onderzoek van Kenniscentrum Sport (2016) onder Nederlandse asielzoekers blijkt dat er behoefte is aan sport en bewegen, maar dat het aanbod niet aansluit bij de vraag. Doorstroom naar sportclubs vindt niet plaats. De wens vanuit de hulpverleners is groot om 'tools' aangereikt te krijgen om met deze doelgroep om te gaan. Maar ook de jongeren zelf willen begeleid worden om de stap te maken naar een lokale sportclub. Sporten, persoonlijke ontwikkeling en weerbaarheidstraining zijn van grote meerwaarde voor de ontwikkeling en integratie van vluchtelingen. Uit interviews met statushouders uit entreeklassen bleek daarbij  veel interesse voor vechtsporten (Amsterdam, mei 2019).
Een volgende en directe aanleiding om aan deze behoeften te kunnen voldoen is de call 'Social Inclusion for Refugees' van de EU'. Half november horen we of we een toekenning krijgen om vanaf januari op verschillende AZC's aan de slag te kunnen.

We willen binnen dit project de kracht van weerbaarheidstraining en vechtsport inzetten om de integratie, sociale inclusie en persoonlijke ontwikkeling van kinderen en jongvolwassenen een impuls te geven. Het plan bestaat uit drie sporen; 1) activiteiten / lessenreeks op locatie mede gericht op plezier, vertrouwen en persoonlijke ontwikkeling, 2) inzet en begeleiding van doorstroom naar een club en 3) het overdragen en daarmee lokaal verankeren van kennis.

De primaire doelgroepen zijn Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen van 12-18 jaar. Daarbij hebben we speciaal aandacht voor meisjes. Naast AMV-ers, richten we ons ook op vluchtelingen tot 25 jaar.
De opvangorganisatie wordt door een NIVM-adviseur begeleid om het sportprogramma te kunnen organiseren en te verankeren in de begeleidingsstructuur van de deelnemers. Middels een train-de-trainer cursus worden de medewerkers van het AZC ook geschoold, zodat ze in de toekomst in staat zijn om de lessen zelf uit te voeren.

Voor de overstap naar een sportclub is het cruciaal dat de vluchteling én de sportclub begeleid worden. Belangrijke elementen hierbij zijn:

• Behoeftepeiling bij de vluchteling;
• Vertrouwensband tussen NIVM-docent en de vluchteling;
• Match tussen de vraag van de vluchteling en het aanbod van de sportclub;
• Begeleiding van de vluchteling naar de sportclub en zorgden voor een 'warme' overdracht;
• Begeleiding en kennisoverdracht van trainers en medewerkers van de sportclub.

Het NIVM heeft een sterk netwerk van ruim 100 vechtsportclubs, met een sociaal veilig en pedagogisch verantwoorde clubcultuur, verspreid over het land. Daardoor kunnen we de deelnemenrs bij doorstroom plaatsen op een sportclub die bereikbaar is, een passend aanbod heeft én voldoet aan de kwaliteitseisen.

Achtergronden
Effecten van sport en bewegen voor vluchtelingen
Sport - en martial arts in het bijzonder - kunnen helpen bij het verminderen van stress en een gezonde fysiek en psychosociale ontwikkeling (Amara, et al, 2014; ASPIRE, 2019; Theeboom & Verheyden, 2011; Vertonghen, 2011; Wisse & Elling, 2010). Het is een middel voor ontmoeting tussen de verschillende bevolkingsgroepen en faciliteert ontmoetingen tussen bewoners van het centrum en de Nederlandse inwoners. Sporten helpt de Nederlandse taal beter te leren begrijpen en spreken.

Sportbehoeften
Vechtsporten hebben een grote aantrekkingskracht voor vluchtelingen. Immers, iedere cultuur kent haar eigen vormen van martial arts. Naast sportief-competitieve waarden zijn zelfvertrouwen, respect en zelfbeheersing daarbinnen kernconcepten (Buysse & Duijvestijn, 2011; Elling & Wisse, 2010; Lagendijk & Deelen, 2018; Theeboom & Verheyden, 2011; Vertonghen, 2011). Meisjes en vrouwen hebben behoefte aan sportaanbod waardoor ze de eigen gezondheid en weerbaarheid.

Behoefte aan integratie en sociale inclusie
Vluchtelingen willen meedoen in de maatschappij, maar er zijn veel drempels die integratie in de weg staan (Amara et al, 2014; ASPIRE, 2019; Korac, 2003; Smith et al, 2018). Een belangrijke drempel voor veel - met name islamitische - meisjes en vrouwen is dat ze mede vanwege cultureel-religieuze voorschriften niet graag sporten in een gemengde groep van mannen en vrouwen (Guerin et al, 2003; Walseth & Fasting, 2004). Daarom kiezen wij voor speciale groepen voor meisjes/vrouwen met een vrouwelijke docent.

Meer weten over dit initiatief, de mogelijkheden voor (verdere) uitrol of onze andere programma's voor deze doelgroep? Bel of mail ons, we vertellen er graag over.