Aandacht voor sociale inclusie is van grote waarde, zo niet een must. De sport kan hier een prachtige bijdrage aan leveren. De (vecht)sportclub is de plek waar jongeren uit alle lagen van de bevolking samenkomen en biedt daarmee een goede mogelijkheid om lesthema’s als vooroordelen, uitsluiting en discriminatie met elkaar te bespreken. Om daarmee waarden uit te wisselen en begrip voor de ander te stimuleren. Om deze omgeving te benutten en kinderen zonder vooroordelen op te laten groeien hebben we met steun van het VSB Fonds in 2021 het project ‘Vuist tegen Discriminatie en vooroordelen’ uitgevoerd. Op basis van deze ervaringen is de interventie ‘Vuist’ ontwikkeld. Deze succesvolle aanpak hebben we inmiddels bij meer dan 70 clubs sport breed uitgerold en verder aangescherpt. In 2025 komen hier nog eens minimaal 25 clubs bij.
In Vuist zijn drie pijlers van belang:
- Stellen van de juiste sociale norm
- Bewustwording en kennisdeling
- Inzet op zichtbaarheid en nieuwe ontmoetingen
Via ‘Vuist’ leggen we bij sportclubs de basis voor duurzame nieuwe ontmoetingen, een open cultuur waar iedereen welkom is en waar sociale inclusie op de sportvloer een prominente plek heeft. Dit doen de clubs door dit beeld binnen de clubs actief uit te dragen, de deuren te openen en de waarden zichtbaar te maken. Maar alleen met zichtbaarheid en ontmoeting zorgen we niet voor verandering. Door de kinderen in die clubs niet alleen fysiek met elkaar het contact aan te laten gaan, maar ook leren sociaal samen te werken en te ervaren wat er nodig is om discriminatie tegen te gaan. Het doel daarbij is om deze jongeren zonder vooroordelen op te laten groeien. Dit heeft een positief effect op het sportklimaat en gevoel van sociale veiligheid in de club.
De interventie kent de volgende onderdelen die we lokaal overdragen aan de sportorganisatie:
Scholing trainers
De kern van de interventie-overdracht is het scholen van de trainers. Als we jeugd zonder vooroordelen willen opvoeden, is het een absolute must het er expliciet over te hebben, zeggen experts. Om de trainers op de juiste manier toe te rusten actief een vuist te maken, wordt er een scholing en een terugkom-module aangeboden. We willen hiermee het handelend optreden van deze trainers versterken en vergroten. Zodat zij niet alleen rondom incidenten over de juiste tools beschikken, maar ook dat ze in hun lessen een meer vanzelfsprekende plek voor het thema discriminatie inruimen. Tijdens de scholing krijgen alle deelnemers de kennis en inzichten over discriminatie en vooroordelen én concrete tools aangereikt om het contact tussen die vele verschillende doelgroepen in de vechtsportclub ook echt te benutten en een vuist tegen discriminatie te maken. Ook gaan de deelnemers praktisch aan de slag, zodat ze passende werkvormen hebben om zelf aan de slag te kunnen.
Voor grote clubs met heel veel trainers bieden we een clubtraject op maat. Via een intake kijken waar de behoeften liggen en op welke wijze we zoveel mogelijk trainers kunnen bereiken en scholen. Meerdere scholingen en / of informatiesessies, trainersbegeleiding binnen de club of inzet van buddy trainers, kunnen deel uit maken van een clubtraject die gedurende het projectjaar wordt uitgerold.
Inzet op communicatie
Het stellen van de sociale norm is een belangrijk onderdeel van de Vuist interventie. Uit ervaring blijkt dat het tijd nodig heeft om dit openlijk en actief op te pakken. Het is ook een onderwerp die nooit af is en blijvend aandacht nodig heeft. De clubs krijgen de beschikking over een communicatiepakket; materialen om dit op de juiste manier uit te kunnen uitdragen. Maar met alleen een poster ophangen of een banner neerzetten, ben je er nog niet. De club moet duidelijk en voortdurend deze sociale norm delen ‘bij ons op de club wordt er niet gediscrimineerd’, zodat leden, ouders en toeschouwers hier ook aan gehouden kunnen worden. Hier wordt begeleiding op geboden, worden voorbeelden gedeeld en zal er gewerkt worden aan het inbedden ervan in de reguliere communicatie. Via de interventie leggen we ook de basis voor duurzame nieuwe ontmoetingen, een open cultuur waar iedereen welkom is en sociale inclusie op de sportvloer een prominente plek heeft. Dit doen de deelnemende clubs door dit beeld binnen de clubs actief uit te dragen, de deuren te openen en de waarden zichtbaar te maken. Inzet van het communicatiepakket Vuist is hier een onderdeel van.
Ondersteuning
Naast kennisdeling worden er met de club(s) coaching / - ondersteuningssessies georganiseerd. Deze worden met meerdere clubs/ trainers tegelijkertijd uitgevoerd als die mogelijkheid er is. In deze sessies worden ervaringen onderling gedeeld en krijgen de uitvoerders aanvullende begeleiding op basis van vragen of situaties waar ze in hun club tegenaan lopen. De coaching kan door lokale professionals worden uitgevoerd, de benodigde kennis zal dan vanuit het NIVM worden overgedragen. Ook kan er 1 op 1 ondersteuning worden geboden. De adviseur van het NIVM gaat dan met de club aan de slag om de aanpak duurzaam in te bedden in de club en te ondersteunen op actuele vragen rondom het thema discriminatie.
Stimuleren van nieuwe ontmoetingen
Vuist tegen discriminatie vindt plaats in de clubs. Dat is de plek waar de ontmoeting vormgegeven wordt. Ontmoeting tussen sporters met verschillende achtergronden. Maar we zetten ook in op het creëren van nieuwe ontmoetingen in de buurt. Centraal blijven de waarden van ‘Vuist tegen discriminatie’. De ontmoetingen worden aan de hand van een aantal stappen concreet vormgegeven; opendeurendagen, kennismakingslessen en uitdragen van de waarden ‘deze club maakt een vuist tegen discriminatie’ in de wijk, zodat zichtbaarheid en bekendheid van de club vergroot wordt. De adviseur van het NIVM of een lokale professional zal de club hierin ondersteunen.
Hier vind je onze info flyer voor clubs en hier lees je meer info over onze scholingen.
Het magazine 'Allemaal Haags, iedereen anders' laat zien wat er in Den Haag allemaal gebeurt om de stad steeds inclusiever te maken. In de stad loopt ook een Vuist project, lees hier meer over.
