woensdag 4 oktober 2023
Iedere Limburger moet kunnen sporten en bewegen op een manier die aanspreekt. Niet alleen, omdat het een gezonde leefstijl bevordert, maar ook om de mentale gezondheid en de sociale cohesie te vergroten. Meer Limburgers aan het sporten en bewegen dus, dat is ook één van de vijf doelstellingen van de provincie Limburg. Als je het hebt over een sport die populariteit geniet in alle lagen van de bevolking dan zijn dat de vechtsporten wel. Dat geldt ook voor de provincie Limburg. Maar hoe staat de vechtsport in deze provincie eigenlijk op de kaart? Om dat te achterhalen heeft het NIVM de afgelopen maanden in opdracht van de provincie Limburg onderzoek gedaan naar het vechtsportlandschap. Deze zomer mochten we in het provinciehuis te Maastricht onze bevindingen presenteren aan de nieuwe gedeputeerde Sport van de provincie Limburg, Marc van Caldenberg.
Aanleiding
Als we de populariteit en maatschappelijke mogelijkheden van de vechtsporten koppelen aan het ontbreken van provinciale kennis over en inzet binnen het vechtsportlandschap liggen er veel kansen, maar allereerst vooral ook veel vragen. Hoe ziet het vechtsportlandschap er nu uit in de provincie? Welk effect heeft de Corona pandemie op de Limburgse vechtsportorganisaties gehad, waar in de provincie en in de wijken zitten de clubs en welke doelgroepen weten ze al aan zich te binden? Op welke manieren zouden ze willen en kunnen bijdragen aan sport overstijgende thema’s? Hebben ze hierbij ondersteuning nodig? Kortom, we zouden met de voeten in het heuvellandschap moeten gaan staan om de vechtsport in de provincie in te kunnen kleuren. En dat is precies wat er door het NIVM is gedaan de afgelopen maanden.
Onderzoek
Allereerst hebben we een inventarisatie gemaakt van het vechtsportaanbod in de provincie. Na bureauresearch zijn we zowel via kwantitatief als kwalitatief onderzoek de verbinding aan gegaan met een deel van deze organisaties. Om vanuit deze clubs te horen wie ze zijn, wat ze doen, wat ze zouden willen en wat daarvoor nodig is. Dit onderzoek is deels uitgevoerd door middel van een online monitor, die we in samenwerking hebben ontwikkeld met DataIM, waarbij 56 clubs een vragenlijst hebben ingevuld. Daarnaast zijn er verdiepende interviews uitgevoerd met 30 clubs.
Bevindingen
Het landschap van budo- en vechtsportaanbieders bestaat uit meer dan 170 clubs. Deze clubs vertegenwoordigen een enorme achterban. Met het onderzoek zijn 63 clubs bereikt. In totaal sporten er 5.656 Limburgers bij deze clubs. De variatie is enorm. De kleinste club bestaat uit 6 leden en de grootste uit 600 leden. Ook in Limburg zijn er veel ondernemende sportaanbieders in de budo- en vechtsporten actief. 45% van de clubs zijn eenmanszaken en 9% een stichting of BV. Opvallend is dit beeld niet, het past bij het landelijke beeld van de organisatievormen in de vechtsport. Clubs zijn erg zelfstandig en regelen het vrijwel allemaal zelf. Deze zelfstandigheid wordt versterkt door het gevoel dat de meeste gemeenten niet zien wat budo- of vechtsport kan betekenen. Er wordt weinig samengewerkt met gemeenten. Samenwerking vindt vooral plaats met andere clubs en het onderwijs. 92% van de clubs wordt niet ondersteund en 12% werkt samen met een buurtsportcoach. Dit zijn percentages waar veel winst te behalen valt. De behoefte om ondersteund te worden, is namelijk wel degelijk aanwezig. Ledenwerving is, mede door de effecten van de coronaperiode, een actueel thema. Daarbij zijn vechtsporten traditioneel bovengemiddeld populair onder kwetsbare doelgroepen. In Limburg is het na voetbal ook de meest populaire sport onder jongeren die vanuit het Jeugdsportfonds sporten. Het percentage jeugdleden wat gebruik maakt van een dergelijke regeling is met 7,8% weer laag. Zeker, omdat 76% van de clubs gevestigd is in een wijk met een SES-WOA score onder de nul. Ook maatschappelijk aanbod, naast het sporttechnische deel, is erg geschikt voor deze doelgroepen en ook ruimschoots vertegenwoordigd in de clubs. Veel clubs hebben aanbod gericht op weerbaarheid (86,5%), omgaan met pesten (30,8%) of een gezonde leefstijl (44,2%). Dit biedt enorme kansen om verbindingen te leggen vanuit de club met de jongeren in de wijk en ze te enthousiasmeren voor het uitgebreide aanbod en daarbij aan te sluiten bij de verschillende motieven van vechtsportbeoefening.
Toekomst scenario
Het onderzoek heeft een mooi beeld van het Limburgse budo- en vechtsportlandschap opgeleverd met veel kansen voor de toekomst. Het NIVM heeft op basis van de resultaten, de wensen en ambities van de clubs een scenario voor de vechtsport uitgewerkt. De komende periode zal bekeken worden of en hoe de vechtsport een plek krijgt binnen de plannen van de nieuwe coalitie.
In deze infographic zijn de belangrijkste kwantitatieve uitkomsten weergegeven.
